Dermatophytosis is de meest voorkomende huidziekte bij paarden. De ziekteveroorzakende schimmelsoorten die het meest worden aangetroffen zijn trichophyton en microsporum. Deze schimmels nemen bezit van de haarschacht die ze verzwakken en vervolgens haarbeschadiging veroorzaken. Sommige soorten kunnen daarnaast stoffen produceren die irriterend zijn en/of allergenen kunnen voortbrengen en vervolgens pruritis (jeuk) kunnen veroorzaken. Voor een schimmelinfectie is een “ingang” nodig; bijvoorbeeld kleine littekens, vocht of aanhoudende druk, daar waar de lokale afweer van de huid is verminderd (zoals onder het zadel en de singel).
De schimmelsporen zijn heel goed beschermd en te vergelijken met bijvoorbeeld de noten van een boom; het nieuwe leven zit beschermd in een sterke huls. Hierdoor zijn de sporen goed bestand tegen allerlei desinfectiemiddelen en enorm moeilijk te bestrijden.
In principe bouwt een paard afweer op tegen een doorgemaakte schimmelinfectie, maar omdat er meerdere soorten schimmels zijn, kan een paard wel meerdere keren problemen krijgen met deze huidinfectie.
Besmetting
De verspreiding van schimmel vindt plaats door het overbrengen van de sporen van de schimmel. Dit kan gebeuren door contact tussen paarden onderling, maar ook door mensen die de paarden verzorgen en honden die om de paarden heen lopen. En natuurlijk ook door het gebruikte materiaal, zoals borstels, zadeldekjes en halsters.
Omstandigheden en factoren die een infectie met schimmelsporen bevorderen zijn onder andere warmte, vochtigheid, vuil, een hoge stalbezetting en een slechte ventilatie.
Daar waar de huid week wordt door zweet raakt de huid soms licht beschadigd, zodat schimmels de kans krijgen zich te vestigen in de huid en zich te ontwikkelen. Ook wanneer paarden onder invloed van stress staan, neemt de afweer af en kunnen schimmels makkelijker aanslaan. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een paard van stal verandert.
Schimmelinfecties bij paarden kunnen overgedragen worden op de mens.
Ziektebeeld
Een schimmelinfectie begint vaak met wat opstaande haren of bultjes die na een paar dagen schilferig worden. De haren vallen eraf en wanneer men haartjes van de aangedane plekken lostrekt zijn veel schilfers te zien aan de onderkant van deze haren. Een schimmelinfectie van de huid kan eruit zien als ronde, kale, vaak schilferige plekken (dan wordt het ook wel ringschurft of ringworm genoemd) of de huid vertoont willekeurige kale plekken met korstjes en schilfers. Een schimmelinfectie zorgt voor jeuk maar vaak niet heel heftig.
Diagnose
De diagnose kan meestal met grote waarschijnlijkheid gesteld worden aan de hand van de symptomen. Om de diagnose te bevestigen kunnen enkele haren met schilfers op kweek gezet worden en kan aangetoond worden dat het om een ziekteverwekkende schimmelsoort gaat. Hierbij kan echter overgroei door niet-pathogene, in de omgeving voorkomende schimmels optreden waardoor de kweek niet altijd het verwachte resultaat oplevert.
Therapie (regulier)
De behandeling van ringworm bestaat in de eerste plaats uit het wassen met middelen die de schimmel doden, zoals Imaverol en Mycophyt. Hierdoor worden de eigenlijke schimmels gedood, maar de praktijk wijst uit dat lang niet alle sporen gedood worden. Na een aantal dagen veranderen deze sporen in schimmel. Op dat moment kan de schimmel weer worden gedood. Een effectieve bestrijding van schimmel bestaat dan ook uit het minimaal 4x wassen met een interval van 3 dagen. Aangeraden wordt om dan tegelijkertijd ook al het gebruikte materiaal te wassen net als de wanden van de stal.
Men kan ook kiezen voor orale toediening van antimycotisch werkende stoffen, waaronder griseofulvine.
Belangrijkste nadeel van de hierboven genoemde therapieën is dat de werkzaamheid beperkt blijft tot de periode waarin de middelen wordt toegepast. Alleen griseofulvine heeft een wat langere werkingsduur; deze stof wordt door de onderste (binnenste) huidlagen opgenomen en verdwijnt pas volledig na een complete vernieuwingscyclus van de huid. Van werkelijk langdurige bescherming is echter geen sprake.
Daarnaast was het mogelijk om het paard te vaccineren tegen schimmelinfecties, hetgeen zowel een genezend als een preventief effect zou hebben. Het vaccin is nu niet meer in Nederland verkrijgbaar maar wordt nog wel op de internationale site van de fabrikant (Boehringer-Ingelheim) vermeld.
Prognose
Als er geen nieuwe besmetting plaatsvindt, is het mogelijk om de schimmel op deze manier in 14 dagen te bestrijden. Het probleem is echter dat er vrijwel altijd sporen op het paard zelf of in de omgeving achterblijven, waardoor de bestrijding vaak veel langer duurt.
